Frá kopar til ljósleiðara: 25 ár frá því að Lína.Net umbylti netsambandi Íslendinga

6. ágúst 2025

Í dag eru 25 ár síðan tilkynnt var um byltingarkenndan samning á milli Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur og Línu.Nets, sem átti eftir að marka vatnaskil í íslenskum fjarskiptum. Mikilvæg forsenda samningsins var fyrirsjáanleiki í kostnaði – greitt var fast mánaðargjald fyrir gagnaflutning sem var ekki háð notkun eða þjónustutegund. Þessi breyting hljómar sjálfsögð í dag en var gríðarlega umdeild á sínum tíma og hafði miklar afleiðingar fyrir samkeppni á fjarskiptamarkaði.

Mynd úr myndasafni Orkuveitunnar.

Landsíminn, sem þá var ríkjandi afl á markaðnum og í eigu ríkisins, hafði fram að þessu byggt viðskiptamódel sitt á koparlínum og gjaldtöku sem var tengd notkun. Þegar Reykjavíkurborg ákvað að velja ljósleiðaratækni Línu.Net, hófst hörð pólitísk barátta milli ríkisins og borgarinnar. Landsíminn hélt fast í koparkerfið og mótmælti samningnum kröftuglega, sem meðal annars leiddi til kvartana og úrskurða hjá Samkeppnisráði. Þessi barátta komst í fréttirnar og var lýst á sínum tíma sem pólitískum „graut“ milli ríkis og borgar.

Mynd úr myndasafni Orkuveitunnar.

Í dag sjáum við hversu framsýnn þessi samningur reyndist vera. Lína.Net varð síðar að Gagnaveitu Reykjavíkur og svo Ljósleiðaranum sem við þekkjum í dag. Í stað gömlu kopartengingarinnar með 8 Mbps hraða, býður Ljósleiðarinn nú allt að 10 Gbps, sem hefur gjörbreytt landslagi netsins og opnað nýja möguleika fyrir fyrirtæki og heimili.

Breytingarnar hafa ekki bara haft áhrif á tæknina heldur líka breytt því hvernig við lifum, vinnum og lærum. Ljósleiðaratæknin hefur orðið að lykilþætti í stafrænum innviðum samfélagsins, stuðlað að nýsköpun, aukinni atvinnu og bættum lífsgæðum íbúa. Nú, aldarfjórðungi síðar, lítum við fram á veginn með sömu framsýni og einkenndi upphafið árið 2000. Framundan eru spennandi tímar í ljósleiðaratækni og netþjónustu sem mun halda áfram að móta líf okkar allra.

Hér getur þú lesið framhaldið af sögunni.

Þessi færsla er þriðji hluti af seríunni Sögur Ljósleiðarans sem við munum segja á næstunni á miðlunum okkar. Fylgstu með skemmtilegum fróðleiksmolum um internetið og ljósleiðara.